‘Het vijfde gebod’ van Johanne A. van Archem speelt zich af in Twente, rond het jaar 1925. In het dorp wordt flink wat geroddeld en veroordeeld en hier wordt Hermen Kromhof de dupe van. Hij staat er alleen voor met zijn zus Johanna en krijgt de schuld in zijn schoenen geschoven van iets wat hij helemaal niet gedaan heeft. Ook de mishandelde Grada krijgt het oordeel van het dorp over zich heen, want als ze onderdanig zou zijn, zou haar man haar toch niet slaan? Zou er een beter leven voor hen zijn weggelegd in het buitenland, weg van het dorp waar iedereen overal een mening over heeft? ‘Het vijfde gebod’ van Johanne A. van Archem is het eerste deel in de Pionierstrilogie.